IKH S1-2/nl-informal

Wat moet je doen?

Het al dan niet delen van jouw diagnose is een persoonlijke keuze en niet wettelijk verplicht. Wel ben je verplicht om je ziektebriefje van je behandelend arts te bezorgen aan je werkgever. Jouw afwezigheid op het werk is dan wettelijk in orde.

ZIEKTEMELDING	DELEN DIAGNOSE
Vanaf de eerste dag dat je afwezig bent wegens ziekte start jouw ziekteverlof en een jouw periode van gewaarborgd loon[1]. Na de periode van gewaarborgd loon word je arbeidsongeschikt en krijg je een uitkering van jouw mutualiteit . Over de wettelijke rechten en plichten hierrond vertellen we meer in de fase behandeling (link nodig) [1] Gewaarborgd loon: je werkgever betaalt je loon verder uit alsof je niet ziek zou zijn. Voor arbeiders bestaat de periode van gewaarborgd loon uit 14 kalenderdagen, voor bedienden uit 30 kalenderdagen. Vastbenoemde ambetnaren vallen in een apart systeem waarbij hun loon sowieoso blijft doorbetaald.	Overzicht Of iets bespreekbaar is of niet, hangt niet alleen af van jou als persoon maar ook van jouw context. Hoe was je band vóór de diagnose met je baas, je collega’s, de HR-verantwoordelijke? Dit zijn factoren die mee zullen spelen in jouw beslissing wat je tegen wie zegt of dat je ervoor kiest om helemaal niets te zeggen. Wat kan jij doen? De werkgever direct informeren Voordelen: -         Duidelijkheid voor iedereen -         Meer begrip op de werkvloer voor jouw afwezigheid omwille van de diagnose -         Meer begrip bij terug keer naar het werk Nadelen -         Compassie en overbescherming -         Vragen naar zaken die je liever privé houdt (bv. medische details) Wat zeggen lotgenoten hierover? Eva[1]: “Ik heb mijn borstkankerdiagnose direct laten weten aan directie en collega’s. Via mail kon ik beter mijn gedachten, woorden en gevoelens beschrijven. Het was voor mij ook een manier om alles zelf beter te kunnen plaatsen”. “De dag van mijn diagnose heb ik heel veel mensen opgebeld. Ook mijn werkgever. Ik liet hen weten hoe ik naar de situatie keek. Hoopvol.”  De werkgever later informeren over jouw diagnose Ik kreeg de diagnose kanker maar ik zeg voorlopig niets hierover aan mijn werkgever. Er zijn verschillende redenen om een vermoeden van kanker of de kankerdiagnose (in het begin) niet te delen met je werkgever: De relatie met je werkgever is niet goed en je wilt eerst nadenken over hoe is dit gaat communiceren; Je bent onwetend over wat de diagnose inhoudt voor je persoonlijk en werkleven. Je hebt bv. nog geen zicht op jouw toekomstig behandelplan. Je bent onzeker over wat het effect van jouw diagnose zal zijn op het verloop van jouw job. (al dan niet krijgen van promotie, het kunnen behouden van de job die je zo graag doet.) Je hebt zelf tijd nodig om alles te verwerken vooraleer je de diagnose deelt met de mensen op de werkvloer. Adviezen Deel de impact van je diagnose zo snel als mogelijk met je werkgever Zoals je weet hoef je je diagnose niet te delen met je werkgever. Het woord kanker hoef je niet uit te spreken als je dit niet wil. Wel is het zowel juridisch als naar jouw persoonlijk herstel toe belangrijk aan te geven dat je ziek bent (link naar ziektemelding) en te zeggen wat je wel al weet. Zo weten zowel jij als je collega’s, direct leidinggevende en werkgever wat er te wachten staat. Net in zulke onzekerheid is alles wat je zeker weet (of kan te weten komen) een houvast. Je hoeft het niet zelf te doen Bij voorkeur geef je zelf de boodschap maar vind je dit te moeilijk of ben je er nog niet klaar voor? Doe het dan via een vertrouwenspersoon op de werkvloer. Dit kan de persoon zijn die daarvoor gemandateerd is maar evengoed een collega waar je een goed band mee hebt. Hij/zij vormt dan een soort poortwachter die info langs beide kanten kan filteren. Zodat jij niet overweldigt wordt door info. Wie ga je informeren en wat ga je vertellen? Ga in eerste instantie bij jezelf na wat je belangrijk vindt om te delen met je direct leidinggevende, collega’s, HR- dienst. Elke persoon heeft immers een ander petje op en je hoeft niet alles met iedereen te delen, laat staan hetzelfde. Ga na wat een bepaalde persoon in een bepaalde functie voor jou kan betekenen. Een hulpmiddel hiervoor zie je in volgende checklist. (verwijzing naar checklist nog te maken) -         Wat wil je die persoon zeggen ifv jouw professioneel functioneren? -         Hoe zeg je het? Via mail zoals Eva (link naar quote) -         Wanneer zeg je het? Hangt deels af van het communicatiemiddel dat je gebruikt. Uit onderzoek blijkt echter dat je dit het best zo vroeg mogelijk doet. Voor meer info kan je terecht bij “Werkafspraken maken” (link naar schildje). Gedeelde verantwoordelijkheid Je staat er niet alleen voor. Voor jou zijn het onzekere tijden. Hetzelfde geldt voor jouw werkgever. Door de zaken te benoemen die je wel al weet creëer je een openheid die de terugkeer naar werk kan bevorderen. Ook als je wil blijven werken tot aan de start van je behandeling bv. doe je er goed aan toch enkele noodzakelijke zaken te communiceren. Je kan bv. zeggen “Met mijn gezondheid gaat het niet zo goed. Ik moet hiervoor enkele onderzoeken ondergaan. Ik probeer wel zo goed mogelijk voor mijzelf te zorgen en blijven werken maakt voor mij hier deel van uit”. Wel kan zal ik op dag x, y, z, afwezig zijn ikv ziekenhuisafspraken. Voorlopig wens ik hier verder niets over te zeggen”. Een respectvolle duidelijke communicatie van in het begin vormen de stapstenen naar herstelbevorderend werken tijdens en na je kanker(behandeling). Reacties op de diagnose De kankerdiagnose zet je leven op zijn kop. Vragen, twijfels, angst, schuldgevoel, kwaadheid, hoop en moed wisselen elkaar in een razendsnel tempo af. Net als in een achtbaan. Weet dat de mensen waarmee je de diagnose deelt min of meer door dezelfde emoties gaan, hetzij met een andere intensiteit en andere volgorde dan jij die aanvaard. Ook jouw werkgever en collega’s zitten met vragen. Ze maken zich zorgen over jouw welzijn en de opvolging van taken. Mensen leven mee maar weten niet goed hoe er mee om te gaan. Ze zijn zoekend in wat de beste houding is tegenover een situatie die ook voor hen nieuw is. Geef hen mee wat je graag hebt. Heb je tijd nodig of wil je gewoon verder met je leven en werk alsof er niets gebeurd is. Dat kan. Maak hier afspraken rond met alle betrokken vanuit jouw wensen en behoeften op dit moment.  (zie maken werkafspraken). Lies[2]: “Ik voelde mij vaak schuldig tegenover mijn werkgever dat ik moest zeggen ik kan niet komen. Ik was nog maar twee maanden gestart in mijn nieuwe job. Maar die hebben steeds begripvol gereageerd.” [1] Eva is een fictieve naam om de privacy van de personen te vrijwaren. [2] Lies is een fictieve naam.

(Elise neemt hier voortouw)

Weet dat je niet verplicht bent om…

Weet dat je werkgever je niet mag vragen om….

Maar tegelijkertijd zorgt open communicatie voor …

In deze fase zijn er een aantal verplichte stappen. Het is echter niet eenvoudig om hier het overzicht in te bewaren, noch voor de werknemer, noch voor de werkgever. Om die reden hebben we dit in volgende visual :

·       Zo ben je verplicht om…

·       En ….

Het kan interessant zijn om je diagnose eerst te delen met iemand waar je een goede band mee hebt op het werk. In tweede instantie kan je dan je leidinggevende informeren. Het is immers afhankelijk van de relatie met je leidinggevende en de communicatiestijl van die leidinggevende hoe het gesprek zal verlopen.

(enkele quotes invoegen) 

Het is heel belangrijk om na het gesprek waarbij je je leidinggevende geïnformeerd hebt duidelijk afspraken te maken of en wat er aan anderen gecommuniceerd wordt. Wil je het delen met collega’s? Nu al of in een latere fase? Wil je het zelf communiceren of heb je liever dat iemand anders die rol opneemt? Welke boodschap ga je communiceren aan derden op termijn zoals bijvoorbeeld klanten of studenten? 

Formele stappen bij ziekmelding

-ziekte-aangifte binnen maand of binnen 14 maand. Men vraagt dit direct te doen.

In het traject na een kanker-diagnose zijn er een aantal verplichte stappen. Zo zal je binnen de maand na je ziektemelding een uitnodiging krijgen van je mutualiteit om een vragenlijst in te vullen. Daarna volgt een gesprek met de adviserend arts van de mutualiteit.

Voor vele mensen roept dit gesprek angst op. Het roept voor hen het gevoel op dat ze gecontroleerd worden of ze wel echt niet kunnen werken. Dit terwijl velen niets liever zouden willen dan de draad terug oppikken op het werk. Weet echter dat het gesprek een vaste stap is in het traject, een formaliteit. Iedereen krijgt die vraag.

Zo zijn er nog een aantal formele momenten. Na 1 jaar ziekte wijzigt je statuut bijvoorbeeld automatisch naar ‘invalide’, zonder dat daar een beoordeling aan vooraf gaat. Ook dat is iets vast in het systeem. Het betekent dan ook niets over je capaciteit om te werken. Er zijn immers heel veel mensen die pas na anderhalf jaar terug aan de slag gaan na een ernstige diagnose zoals kanker (+ staven met cijfers uit wetenschappelijke studies).

Een volledig overzicht van het formele traject vind je in onderstaande afbeelding. Je kan steeds doorklikken voor meer info over een welbepaalde fase.

+ DOC ‘Timeline Belgium’ uit WP3 => wat is duidelijk? Wat is niet duidelijk? Ontbreekt er info? Hoe kunnen we het design nog aantrekkelijker maken?

Ben ik verplicht om mijn diagnose te delen?

Je hoeft als werknemer je diagnose niet te delen. Het is wel belangrijk dat je werkgever zicht krijgt op wat de impact zal zijn op de werkplek. GDPR-gewijs is het ok als gezegd wordt dat iemand ziek is, zonder de reden te expliciteren. Je bent als werknemer niet verplicht om medische informatie te delen. Je dient enkel een antwoord te geven op vragen gerelateerd aan de beperkingen en mogelijkheden ten aanzien van je werk.

Relevante Weblinks:

https://www.allesoverkanker.be/sociale-voorzieningen-algemene-maatregelen#statuut-chronische-aandoening

Eventueel selectie van info toevoegen van website ‘alles over kanker’:

Wat mag en kan ik vertellen en hoe?

Ben ik verplicht om mijn diagnose te delen?

Je hoeft als werknemer je diagnose niet te delen. Het is wel belangrijk dat je werkgever zicht krijgt op wat de impact zal zijn op de werkplek. GDPR-gewijs is het ok als gezegd wordt dat iemand ziek is, zonder de reden te expliciteren. Je bent als werknemer niet verplicht om medische informatie te delen. Je dient enkel een antwoord te geven op vragen gerelateerd aan de beperkingen en mogelijkheden ten aanzien van je werk.

Inhoud

1.   Overzicht

2.   Werkgever Informeren

2.1. Handelingsopties

2.1.1.   De werkgever direct informeren

2.1.2.   De werkgever iets later informeren

2.2. Adviezen

2.2.1.  Wie ga je informeren en wanneer ga je dit doen?

2.2.2.   Een gedeelde verantwoordelijkheid

2.2.3.   Reacties op de diagnose

Overzicht

Als je de diagnose kanker krijgt, dan volgen er veel vragen, waaronder hoe deel ik dit nieuws met mijn naasten, familie en/of vrienden?

Een belangrijke vraag kan mogelijks ook zijn, deel ik het ook met mijn werkgever? En wat zeg ik dan precies tegen wie en hoe?

Het krijgen van de diagnose kanker, vormt het begin van het “werk én kanker”-proces.

Een belangrijk eerste moment in dit proces, tijdens of na je ziekmelding is het al niet  communiceren van de diagnose naar de werkgever. Niet iedereen ervaart dit als een moeilijk moment, maar het is wel de start van een proces waar er veel kan veranderen voor zowel de werknemer als de werkgever. Het kan ook belangrijk zijn om er over na te denken of, en hoe je de diagnose deelt met je collega’s en eventuele andere contacten die je via je werk onderhoudt.

Informeer je je werkgever over je diagnose? En doe je dit dan meteen of wacht je liever nog even met het delen van dit nieuws? Doe je dit onmiddellijk samen met de ziekmelding? En hoe doe je dit dan precies? Welke informatie geef je nog naast de diagnose?

Handelingsopties

De werkgever direct informeren

Zodra ik de diagnose kreeg heb ik mijn werkgever op de hoogte gebracht.

“Op het werk waren ze wel op de hoogte dat ik die onderzoeken moest laten doen en heb ik de diagnose eigenlijk ook direct daarna gezegd en dan ben ik direct gestopt met werken”

Zodra ik de diagnose kreeg heb ik mijn werkgever geïnformeerd en mij ziekgemeld.

“Ik heb eigenlijk meteen op de parkeerplaats van het ziekenhuis mijn baas gebeld; ‘ik heb geen goede uitslag dus ik meld me ziek.’ Ik heb er eigenlijk nooit zo geheimzinnig over gedaan”

Link: Werknemer meldt zich meteen ziek (link naar ziekmelding)

Dialoog - De werkgever direct informeren

• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik kan dit niet geheim houden, ik vertel het Gerda maar meteen. Ze zal er wel van schrikken, maar ik kan er maar beter open over zijn.) “Hallo Gerda, ik heb vandaag de uitslag gehad van dat knobbeltje in mijn borst, het is borstkanker.”
• Werkgever: (Emoties/gedachten: Oh nee, dus toch, wat moet ik zeggen?) “Wat een heftig nieuws! Hoe voel jij je nu?”
• Werknemer: “Ik ben erg geschrokken en weet nog niet goed wat me nu te wachten staat. Eerst krijg ik nog meer onderzoeken en daarna zou er meer duidelijk moeten worden.”
• Werkgever: “Dat kan ik mij voorstellen. Ik schrik hier ook van. Ik wil je graag zo goed als mogelijk ondersteunen dus geef vooral aan wat je nodig hebt. Hoe kijk je naar de komende periode? Wil je thuisblijven? Of wil je deels komen werken?”
• Werknemer: “Ik weet het eigenlijk niet zo goed. Het nieuws heeft mij erg overvallen en ik weet ook nog niet echt hoe de komende tijd eruit gaat zien. Ik denk dat ik me een paar dagen nodig zal hebben om alles te laten bezinken en na te denken over hoe het nu verder moet. Goed als we daarna weer even contact hebben?”
• Werkgever: “Dat is goed. Neem de tijd die je nodig hebt maar laten we wel contact houden. Laat je het me weten als er iets verandert of als ik iets kan betekenen?”

De werkgever iets later informeren

Ik heb de diagnose kanker gekregen maar ik wacht liever nog even met het informeren van mijn werkgever.

Er kunnen verschillende redenen zijn om het vermoeden van kanker of de diagnose kanker in het begin niet te delen met je werkgever:

• De relatie met je werkgever is niet goed en je wilt eerst nadenken over hoe is dit gaat communiceren;
• Je bent onzeker over wat de diagnose voor je baan betekent.

Vb. een aankomende of recente promotie;

• Soms heb je even tijd nodig om de diagnose zelf te verwerken, voor je deze aan je werkgever wil vertellen.

Dialoog – De werkgever iets later informeren

• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik ben erg van slag en kan dit nieuws nog even niet delen, wel moet ik mijn afwezigheid melden, wat kan ik wel zeggen?) “Hallo Frank, ik wil me ziekmelden voor de rest van deze week.”
• Werkgever: “Oh, wat vervelend, denk je dat je na die week weer aan het werk kunt?”
• Werknemer: (Emoties/gedachten: Ik moet iets antwoorden maar ik kan het nog niet helemaal vertellen, ik ken deze leidinggevende helemaal niet zo goed en weet niet zo goed wat ik moet zeggen.) “Dat weet ik niet, ik weet niet hoelang het gaat duren. Ik voel me niet zo goed. Ik moet nog enkele onderzoeken ondergaan. Zodra ik meer nieuws heb, laat ik u iets weten.”
• Werkgever: (Emoties/gedachten: Wat zou er zijn? Is er meer aan de hand? Mag ik daarnaar vragen? Ze wil het duidelijk nog niet zeggen.) “Dat is vervelend voor je! Hopelijk voel je je gauw beter. Laat je iets weten zodra je meer weet?”

Tips

Wie ga je informeren en wanneer ga je dit doen?

Het is belangrijk om na te denken over wanneer je je werk wilt informeren (dit geldt niet voor iedereen) over je diagnose maar ook over wie je precies gaat informeren.

Mogelijke personen die je zou kunnen aanspreken zijn:

Gedeelde verantwoordelijkheid

Hoe moeilijk de diagnose kanker ook is, zeker als de prognose nog onduidelijk is, er ligt een verantwoordelijkheid bij zowel jou als bij je werkgever. Het “kanker en werk” proces zal in gang gezet worden.

Een goede communicatie naar je werkgever is cruciaal en maakt het voor je werkgever op een later tijdstip makkelijker om met je mee te denken.

Reacties op het delen van de diagnose

Het vernemen van de diagnose kan voor anderen als ongemakkelijk ervaren worden. Mensen leven met je mee en willen weten hoe het met je gaat. Dit kan een vorm van steun voor je betekenen, maar soms wil je liever even met rust gelaten worden. Het is raadzaam om gewoon te zeggen wanneer dat het geval is. Probeer aan te geven wat je zelf als prettig of ondersteunend ervaart en dit te delen met hen.