(Nieuwe pagina aangemaakt met '== Voor werknemers == == Voor werkgevers en collega's == <blockquote>Je hebt natuurlijk je eigen rol als mens en als collega. Je weet wat voor impact het kan heb...')
 
(Hele situatie nieuw ingevoegd)
 
Regel 1: Regel 1:
== Voor werknemers ==
== Overzicht ==
Het is een enorme schok als de kanker niet te genezen blijkt te zijn. Soms valt dit bericht samen met een nieuwe kankerdiagnose. Net als bij de eerste diagnose brengt dit heftige emoties met zich. De nieuwe situatie maakt dat je de resterende tijd bewuster gaat inzetten.


== Voor werkgevers en collega's ==
== Handelingsopties ==
<blockquote>Je hebt natuurlijk je eigen rol als mens en als collega. Je weet wat voor impact het kan hebben. Hoe reageer je op iemand die te horen heeft gekregen van ‘je bent klaar’?</blockquote>


=== Stel open vragen ===
=== Omgaan met emoties ===
Het is heel persoonlijk hoe je omgaat met de dood. De een wil praten, de ander zoekt stilte of afleiding. Open vragen nodigen de ander uit om te vertellen wat op dat moment gepast voelt. Met een open vraag als ‘Hoe gaat het vandaag?’ of ‘Wat heb je nodig?’ geef jij ruimte om overig lastige thema's te praten, maar kan de ander er ook voor kiezen om het luchtig te houden.
De emoties zijn, zeker in het begin, zeer heftig. <blockquote>Werknemer: ''“Op dat moment wist ik nog helemaal niet wat er ging gebeuren ik had zo veel pijn en het was zo'n klap. Dat hele kanker hoofdstuk had ik al dicht geslagen, dat hebben we gehad.”''</blockquote>Naarmate de tijd verstrijkt worden de emoties vaak beter te hanteren.<blockquote>Werknemer: ''“We praten er makkelijk en nuchter over. Maar ja, we hebben het al langer aan de hand gehad.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“We hebben ook weleens dat het heel erg emotioneel is hoor, als zij een hele mooie tekst voorbij ziet komen, of ik hoor wat. Dan zeggen we, dat moet er ook bij. Dan moet je toch even slikken.”'' </blockquote>Angst, paniek en nervositeit kunnen je functioneren ernstig belemmeren. <blockquote>Werknemer: ''“Op een gegeven moment was het zo toen ging ik ook die chemotabletten en mijn eetlust werd toen minder gewoon vanuit de nervositeit. Toen was ik ook in een psychisch traject terechtgekomen en kreeg ik antidepressiva. Anti angsttoestanden. Maar goed dat duurt een poosje voordat het echt gaat werken. Ik merkte dat ik minder nerveus werd en dat ik soms weer een beetje kon lachen om dingen.”''</blockquote>Vasthouden aan positieve gedachten helpt.<blockquote>Werknemer: ''“We houden ons vast aan de snelheid van de medische ontwikkelingen. En dat houdt het gewoon fijn en gezellig.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“Bij mij bijvoorbeeld is het niet te genezen, dan word je palliatief. Dat klinkt natuurlijk heel zwaar, maar je kan natuurlijk ook 20 of 30 jaar palliatief zijn.”''</blockquote>


=== Wat als je niet weet hoe je moet reageren? ===
=== Bewuste besteding van tijd ===
Als je het moeilijk vindt om te reageren kun je dit aangeven. Dat is beter dan lastige gesprekken uit de weggaan. Soms is simpelweg bij iemand zijn ook al steunend. Je hoeft niet altijd te praten.


=== Probeer je eigen emoties even de baas te blijven ===
==== Prioriteit geven aan leuke dingen ====
Ook bij jou worden ontzettend veel emoties opgeroepen. Probeer in te schatten in hoeverre je je werknemer of collega daarmee wilt belasten. Natuurlijk mag je laten weten dat het veel met je doet, maar voor troost of geruststelling kun je beter ergens anders aankloppen.<blockquote>HR-adviseur: Daar ligt natuurlijk een duidelijke rol voor de bedrijfsarts, want ik heb natuurlijk meerdere van dat soort dossiers om handen gehad. En hoe je het ook benoemt, het geeft de medewerker rust. Op het moment dat je misschien nog niet zo heel lang te gaan hebt is het natuurlijk fijn dat je dan je aandacht in alles om je heen kan stoppen behalve je werk. Dus wat ik inderdaad merk is dat het goed is om als werkgever aan te kaarten bij je bedrijfsarts dat dit een optie is zodat die dat in de intimiteit van de spreekkamer ook mee kan geven. En dat maakt het niet altijd makkelijk, maar ja dat is wel dat medewerkers het dan in de week krijgen en zo zie ik het ook weer in. De bedrijfsarts legt dat in de week en dan een paar weken later kun je er op terugkomen, en als je maar op tijd dat signaal neerlegt dan zit je in de tijdspan dat iemand daar over na kan denken.</blockquote><blockquote>HR-adviseur: Ik heb ook nog gedacht over die ethische dilemma’s, dit kun je misschien toevoegen aan het kopje ‘uitbehandeld’ omdat daar het belangrijkste vraagstuk ontstaat van ja hoe ga je dan om met die medewerker die eigenlijk geen duurzame relatie met je bedrijf zal hebben waar je als mens wel mee begaan bent.</blockquote><blockquote>Coach werk en kanker: Stel nou als iemand niet meer kan genezen wat ga je dan doen? Is er een rouwprotocol? Hoe ga je daar binnen het team mee om? Er zijn enorme taboes. Het zou denk ik helpen om iets te hebben om op terug te vallen en te weten wie je kan inschakelen. Het heeft veel effect op het team dat heb ik onlangs meegemaakt. Dat mensen het prettig vinden om te weten waar ze aan kunnen denken. Ik zat ook te denken aan nalatenschap. Financiële gevolgen voor de achtergebleven partner. En voor kinderen misschien ook wel.</blockquote><blockquote>Ik doe ook nog vrijwilligerswerk in een hospice. Daar hebben wij veel kankerpatienten. In december hadden we een jonge moeder en ik hoorde nu dat het toch nog wel wat problemen gaf met kinderen die weer bij vader gingen wonen en de woning die achterbleef. Ze heeft nog zoveel geregeld maar in de eerste paar weken was die alleen maar aan het regelen en dan hoor je achteraf dat het toch nog niet helemaal. Een checklistje van waar moet ik aan denken als het eindigt. Dat kun je ook opnemen.</blockquote>
De dingen die je graag wilt doen krijgen prioriteit.<blockquote>Werknemer: ''“Ik wilde er echt voor gaan dat ik daar kwam. Toen heeft iedereen alles op alles gezet. Ik Had morfinepleisters. Iemand had een rolstoel geregeld. Zo van...ja misschien is dit wel de laatste keer dat wisten we echt niet op dat moment.”''</blockquote>
 
==== Fitte periodes benutten ====
De periodes dat je je goed voelt worden optimaal benut.<blockquote>Werknemer: ''“Ik ben dat jaar geloof ik zes keer naar Londen geweest en naar Griekenland ben ik geweest en twee keer naar Frankrijk. Ik had echt zoiets van ik ga nu alles doen wat ik wil want nu voel ik me goed.”''</blockquote>
 
==== Begrip en medewerking ontvangen ====
Je kunt rekenen op begrip en medewerking vanuit je omgeving. <blockquote>Werknemer: ''“Ik was ziekgemeld. Dus als ik naar Sardinië wilde dan mocht ik en mijn directeur die had zoiets van lekker doen natuurlijk en lekker met kinderen gaan.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“Het is niet dat ik... ik ben ook wel in de schoolvakantie gegaan maar ook wel buiten schoolvakanties. Dit moet ik gewoon nu doen. Het voelde zo goed en ik krijg alle medewerking. Iedereen gunt het me.”''</blockquote>
 
==== Afwegingen van dierbaren ====
Ook partners en andere dierbaren maken hun afwegingen. <blockquote>Werknemer: ''“Mijn man probeert nu, nu het nog goed gaat toch zo min mogelijk zorgverlof op te nemen dat ik toch nog zelf naar ziekenhuis rijd.”''</blockquote><blockquote>Partner: ''“De bedoeling was, dat hadden wij samen bedacht, hij gaat 50% doen en ik pak 50% op. Maar nu zitten we met het dilemma: hij begint krachtverlies te krijgen, hij is pas gevallen omdat hij krachtverlies had. Omdat hij toch kracht mist en dan denk ik, ik kan nu ook wel gaan werken, in ieder geval iets proberen te vinden want zo simpel is het ook niet, maar even er vanuit gaan dat het simpel is, maar straks zal ik moeten gaan mantelzorgen. Dan vind ik dat ook niet fair tegenover de werkgever terwijl ik dat op voorhand weet.”''</blockquote>
 
==== Praktische zaken regelen ====
Het kan rust geven om praktische zaken te regelen.<blockquote>Werknemer: ''“Als het gebeurt dan kunnen zij de documenten erbij pakken en dan pakken we de muziek erbij en ze kunnen me cremeren hoor. Ik ben er zelf mee bezig geweest. We hebben daar een half uurtje gezeten, ik heb alles uitgezocht, kist en al.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“We hebben nog een andere auto gekocht, zodat zij de eerste vijf jaar niet naar een andere auto hoeft te kijken.”'' </blockquote>
 
==== Met je werk bezig blijven ====
Ook in een palliatief traject kan het fijn zijn om met je werk bezig te blijven.<blockquote>Werknemer: ''“Toen ging het wat beter. Toen ben ik weer gaan werken. Tenminste, therapeutisch. Toen zag ik de meesten weer en toen ging ik gewoon vier keer per week middags een uurtje weet je wel zo... Toen was ik weer vier dagen een beetje onder de pannen maak je die dingen mee gewoon wat er allemaal speelt.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“Ik sta nog 10 uur op de loonlijst en heb het daar gewoon heel erg naar mijn zin. Heel fijn om even uit die bubbel te gaan.”''</blockquote><blockquote>Werknemer: ''“Ik ben elke morgen blij dat ik wakker word. Ik ben elke dag vroeg eruit. Dat vind ik altijd fijn. Ik vind het ook fijn om vroeg op m'n werk te wezen, daar heb ik geen moeite mee.”''</blockquote>
 
== Advies ==
 
=== Behoeftes kenbaar maken ===
Ook in de situatie dat iemand is uitbehandeld blijft het belangrijk om te communiceren. Het geeft collega’s de mogelijkheid om rekening te houden met jouw behoeftes.<blockquote>HR-adviseur: ''“Als je ziet dat de communicatie vanuit de medewerker al moeilijk is omdat die het moeilijk vindt om erover te praten en…dan zie je dat ook heel de begeleiding heel erg moeizaam kan zijn, dat hoeft niet maar…en dan zie je ook in een team iets ontstaan van, weet je wel, wat wordt er nu van ons verwacht, waar heeft de persoon behoefte aan en waar heeft de persoon geen behoefte aan en op welk moment. Dus als er geen communicatie over is, over en weer, ja dan zie je wel eens een traject waarbij teleurstelling kan ontstaan of in elkaar of vertrouwen niet goed genoeg is om daar verder op te bouwen. Tenminste ik vind dat een hele belangrijke factor.”''</blockquote>
 
== Overwegingen ==
Een duidelijke prognose maakt het voor de werkgever makkelijker om uitzonderingen  op de regels te maken. <blockquote>HR-adviseur: ''“Op het moment dat je misschien nog niet zo heel lang te gaan hebt is het natuurlijk fijn dat je dan je aandacht in alles om je heen kan stoppen behalve je werk. Dus wat ik inderdaad merk is dat het goed is om als werkgever aan te kaarten bij je bedrijfsarts dat dit een optie is zodat die dat in de intimiteit van de spreekkamer ook mee kan geven.”''</blockquote><blockquote>HR-adviseur: ''“Als je weet iemand komt niet terug naar de werkvloer als dat duidelijk is in de prognose en we hebben dan een wisseling van leidinggevende en je zit dan al ruim in het tweede ziekte jaar dan willen we weleens besluiten ik blijf gewoon de medewerker volgen tot aan de keuring of tot aan het overlijden. Ja, maar dan heb je eigenlijk…. Jaaa… dat doe jij eigenlijk in duidelijke situaties als je gewoon weet, we gaan de wachttijd doorlopen of voor einde wachttijd is een overlijden, dat zijn de situaties waarin je dat dan doet. Maar op het moment als het nog niet duidelijk is of iemand terugkomt naar arbeid of wat dan ook, dan bij voorkeur niet.”''</blockquote>Voor de werknemer is het juist niet altijd fijn om de prognose te weten.<blockquote>Werknemer: ''“Nee ik zoek zo min mogelijk op. Ik wil niks weten... Ik ben per ongeluk mijn prognose te weten gekomen. Die wilde ik dus gewoon echt absoluut niet weten. En toen bleek die opeens in mijn uwv papier te staan en die moest ik lezen en goedkeuren.”''</blockquote>

Huidige versie van 25 aug 2023 om 13:33

Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]

Het is een enorme schok als de kanker niet te genezen blijkt te zijn. Soms valt dit bericht samen met een nieuwe kankerdiagnose. Net als bij de eerste diagnose brengt dit heftige emoties met zich. De nieuwe situatie maakt dat je de resterende tijd bewuster gaat inzetten.

Handelingsopties[bewerken | brontekst bewerken]

Omgaan met emoties[bewerken | brontekst bewerken]

De emoties zijn, zeker in het begin, zeer heftig. 

Werknemer: “Op dat moment wist ik nog helemaal niet wat er ging gebeuren ik had zo veel pijn en het was zo'n klap. Dat hele kanker hoofdstuk had ik al dicht geslagen, dat hebben we gehad.”

Naarmate de tijd verstrijkt worden de emoties vaak beter te hanteren.

Werknemer: “We praten er makkelijk en nuchter over. Maar ja, we hebben het al langer aan de hand gehad.”

Werknemer: “We hebben ook weleens dat het heel erg emotioneel is hoor, als zij een hele mooie tekst voorbij ziet komen, of ik hoor wat. Dan zeggen we, dat moet er ook bij. Dan moet je toch even slikken.” 

Angst, paniek en nervositeit kunnen je functioneren ernstig belemmeren. 

Werknemer: “Op een gegeven moment was het zo toen ging ik ook die chemotabletten en mijn eetlust werd toen minder gewoon vanuit de nervositeit. Toen was ik ook in een psychisch traject terechtgekomen en kreeg ik antidepressiva. Anti angsttoestanden. Maar goed dat duurt een poosje voordat het echt gaat werken. Ik merkte dat ik minder nerveus werd en dat ik soms weer een beetje kon lachen om dingen.”

Vasthouden aan positieve gedachten helpt.

Werknemer: “We houden ons vast aan de snelheid van de medische ontwikkelingen. En dat houdt het gewoon fijn en gezellig.”

Werknemer: “Bij mij bijvoorbeeld is het niet te genezen, dan word je palliatief. Dat klinkt natuurlijk heel zwaar, maar je kan natuurlijk ook 20 of 30 jaar palliatief zijn.”

Bewuste besteding van tijd[bewerken | brontekst bewerken]

Prioriteit geven aan leuke dingen[bewerken | brontekst bewerken]

De dingen die je graag wilt doen krijgen prioriteit.

Werknemer: “Ik wilde er echt voor gaan dat ik daar kwam. Toen heeft iedereen alles op alles gezet. Ik Had morfinepleisters. Iemand had een rolstoel geregeld. Zo van...ja misschien is dit wel de laatste keer dat wisten we echt niet op dat moment.”

Fitte periodes benutten[bewerken | brontekst bewerken]

De periodes dat je je goed voelt worden optimaal benut.

Werknemer: “Ik ben dat jaar geloof ik zes keer naar Londen geweest en naar Griekenland ben ik geweest en twee keer naar Frankrijk. Ik had echt zoiets van ik ga nu alles doen wat ik wil want nu voel ik me goed.”

Begrip en medewerking ontvangen[bewerken | brontekst bewerken]

Je kunt rekenen op begrip en medewerking vanuit je omgeving. 

Werknemer: “Ik was ziekgemeld. Dus als ik naar Sardinië wilde dan mocht ik en mijn directeur die had zoiets van lekker doen natuurlijk en lekker met kinderen gaan.”

Werknemer: “Het is niet dat ik... ik ben ook wel in de schoolvakantie gegaan maar ook wel buiten schoolvakanties. Dit moet ik gewoon nu doen. Het voelde zo goed en ik krijg alle medewerking. Iedereen gunt het me.”

Afwegingen van dierbaren[bewerken | brontekst bewerken]

Ook partners en andere dierbaren maken hun afwegingen. 

Werknemer: “Mijn man probeert nu, nu het nog goed gaat toch zo min mogelijk zorgverlof op te nemen dat ik toch nog zelf naar ziekenhuis rijd.”

Partner: “De bedoeling was, dat hadden wij samen bedacht, hij gaat 50% doen en ik pak 50% op. Maar nu zitten we met het dilemma: hij begint krachtverlies te krijgen, hij is pas gevallen omdat hij krachtverlies had. Omdat hij toch kracht mist en dan denk ik, ik kan nu ook wel gaan werken, in ieder geval iets proberen te vinden want zo simpel is het ook niet, maar even er vanuit gaan dat het simpel is, maar straks zal ik moeten gaan mantelzorgen. Dan vind ik dat ook niet fair tegenover de werkgever terwijl ik dat op voorhand weet.”

Praktische zaken regelen[bewerken | brontekst bewerken]

Het kan rust geven om praktische zaken te regelen.

Werknemer: “Als het gebeurt dan kunnen zij de documenten erbij pakken en dan pakken we de muziek erbij en ze kunnen me cremeren hoor. Ik ben er zelf mee bezig geweest. We hebben daar een half uurtje gezeten, ik heb alles uitgezocht, kist en al.”

Werknemer: “We hebben nog een andere auto gekocht, zodat zij de eerste vijf jaar niet naar een andere auto hoeft te kijken.” 

Met je werk bezig blijven[bewerken | brontekst bewerken]

Ook in een palliatief traject kan het fijn zijn om met je werk bezig te blijven.

Werknemer: “Toen ging het wat beter. Toen ben ik weer gaan werken. Tenminste, therapeutisch. Toen zag ik de meesten weer en toen ging ik gewoon vier keer per week middags een uurtje weet je wel zo... Toen was ik weer vier dagen een beetje onder de pannen maak je die dingen mee gewoon wat er allemaal speelt.”

Werknemer: “Ik sta nog 10 uur op de loonlijst en heb het daar gewoon heel erg naar mijn zin. Heel fijn om even uit die bubbel te gaan.”

Werknemer: “Ik ben elke morgen blij dat ik wakker word. Ik ben elke dag vroeg eruit. Dat vind ik altijd fijn. Ik vind het ook fijn om vroeg op m'n werk te wezen, daar heb ik geen moeite mee.”

Advies[bewerken | brontekst bewerken]

Behoeftes kenbaar maken[bewerken | brontekst bewerken]

Ook in de situatie dat iemand is uitbehandeld blijft het belangrijk om te communiceren. Het geeft collega’s de mogelijkheid om rekening te houden met jouw behoeftes.

HR-adviseur: “Als je ziet dat de communicatie vanuit de medewerker al moeilijk is omdat die het moeilijk vindt om erover te praten en…dan zie je dat ook heel de begeleiding heel erg moeizaam kan zijn, dat hoeft niet maar…en dan zie je ook in een team iets ontstaan van, weet je wel, wat wordt er nu van ons verwacht, waar heeft de persoon behoefte aan en waar heeft de persoon geen behoefte aan en op welk moment. Dus als er geen communicatie over is, over en weer, ja dan zie je wel eens een traject waarbij teleurstelling kan ontstaan of in elkaar of vertrouwen niet goed genoeg is om daar verder op te bouwen. Tenminste ik vind dat een hele belangrijke factor.”

Overwegingen[bewerken | brontekst bewerken]

Een duidelijke prognose maakt het voor de werkgever makkelijker om uitzonderingen  op de regels te maken. 

HR-adviseur: “Op het moment dat je misschien nog niet zo heel lang te gaan hebt is het natuurlijk fijn dat je dan je aandacht in alles om je heen kan stoppen behalve je werk. Dus wat ik inderdaad merk is dat het goed is om als werkgever aan te kaarten bij je bedrijfsarts dat dit een optie is zodat die dat in de intimiteit van de spreekkamer ook mee kan geven.”

HR-adviseur: “Als je weet iemand komt niet terug naar de werkvloer als dat duidelijk is in de prognose en we hebben dan een wisseling van leidinggevende en je zit dan al ruim in het tweede ziekte jaar dan willen we weleens besluiten ik blijf gewoon de medewerker volgen tot aan de keuring of tot aan het overlijden. Ja, maar dan heb je eigenlijk…. Jaaa… dat doe jij eigenlijk in duidelijke situaties als je gewoon weet, we gaan de wachttijd doorlopen of voor einde wachttijd is een overlijden, dat zijn de situaties waarin je dat dan doet. Maar op het moment als het nog niet duidelijk is of iemand terugkomt naar arbeid of wat dan ook, dan bij voorkeur niet.”

Voor de werknemer is het juist niet altijd fijn om de prognose te weten.

Werknemer: “Nee ik zoek zo min mogelijk op. Ik wil niks weten... Ik ben per ongeluk mijn prognose te weten gekomen. Die wilde ik dus gewoon echt absoluut niet weten. En toen bleek die opeens in mijn uwv papier te staan en die moest ik lezen en goedkeuren.”