Vermoeidheid is een symptoom dat vaak optreedt bij kanker. Extra rusten helpt daar meestal niet tegen. De oorzaak is de groei van de kanker die veel energie kost. Vermoeidheid hoort bij het behandelingsproces. Ze blijft lang doorwerken ook als de patiënt genezen is verklaard. Angst en onzekerheid vreten energie. Chemotherapie kan een verminderde concentratie tot gevolg hebben. Terugkeer van de kanker kan nog meer vermoeidheidsklachten geven omdat de uitzaaiingen vaak harder groeien en omdat de psychische klap hard aankomt.
Vermoeidheid bij kanker kan komen door de ziekte zelf, maar ook door de behandeling(en) ervan. Vermoeidheid tijdens de behandeling gaat vaak over, die na de behandeling ontstaat, duurt vaak langer.
Vermoeidheidsklachten zijn niet afhankelijk van de soort kanker en ook niet of je man of vrouw bent of van je leeftijd. Wel wordt vaker vermoeidheid gevoeld als men een langere tijd behandeling heeft moeten ondergaan en ook na bestraling en chemotherapie komt vaker moeheid voor dan na een operatie alleen. Men noemt het vaak een 'ongewone' moeheid, die ineens en onvoorspelbaar ontstaat en die niet verdwijnt na even rusten of slapen. Per persoon kan de ernst en duur erg verschillen.

Meer informatie: Vermoeidheid

Na de operatie leeft mevrouw Schoonenbrug met de dag.

Mevrouw Schoonenbrug krijgt de diagnose dat het niet goed is. Ze heeft een kwaadaardig gezwel in haar dikke darm.

Meer informatie: Niet goed

Mevrouw van Harkel krijgt na diverse klachten te horen dat ze de ziekte van Kahler heeft.

Meer informatie: Ziekte van Kahler

De heer Raaymakers

Meneer was tot vorige zomer nog aan het werk. Voor de tweede operatie is hij gestopt. Hij wil nu graag weer aan het werk, maar pas als hij zich weer wat beter voelt. Hij is nog erg moe van de chemo. Zijn gezondheid gaat nu voor. Meneer zag erg op tegen de chemobehandeling, vooral de tweede keer. Dit is hem erg meegevallen. Hij heeft nu nog erg weinig energie na de chemo. Heeft last van vermoeidheid en verminderde concentratie. Dit vindt hij eigenlijk veel te lang duren en soms is hij bang dat het niet meer goed komt.

Tips

Actief tegen vermoeidheid, zonder te overdrijven

Vermoeidheid hoort bij de ziekte kanker. Toch zijn er mogelijkheden om iets tegen de vermoeidheid te doen. Oefeningen kunnen helpen om de algemene conditie te verbeteren. Belangrijk daarbij is dat de patiënt het niet overdrijft en goed naar zijn lichaam luistert. Verschillende factoren kunnen (uw) vermoeidheid beïnvloeden:

Verwerking van de ziekte;
Angst voor terugkeer van de ziekte;
Gevoel weinig controle te hebben over de situatie;
Weinig aandacht van de omgeving;
Verstoord slaap-waakritme;
Te veel of juist te weinig activiteit.

Tips

Tip voor Professional: Patiënt duidelijk vertellen dat vermoeidheid erbij hoort.

Zorg voor ondersteuning in de huishouding;
Weet wat de patiënt voor behandeling heeft gehad en de mogelijke consequenties daarvan;
Naast lichamelijke oorzaken, ook aandacht voor de niet-lichamelijke, zoals hierboven ook beschreven zijn;
Hulp kan aangeboden worden door de praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg bij de huisarts (POH-GGZ), het maatschappelijk werk, de oncologieverpleegkundige, de wijkverpleegkundige, de psycholoog, de geestelijke verzorger en de diëtiste;
Zelfhulp via internet bij het Helen Dowlinginstituut voor patiënten met borstkanker is beschikbaar;
Er bestaan kenniscentra voor chronische vermoeidheid;
Zie ook de tips voor de patiënt als aandachtspunten voor de professional.

Tip voor Patiënt: Rust, reinheid en regelmaat (RRR): goede zorg voor uw lichaam, ook qua voeding

Leer grenzen te voelen en ernaar te luisteren;
Probeer woorden te vinden voor uw gevoel en dat te delen met naasten en mensen in de zorg;
Laat uw huisarts meedenken over mogelijkheden voor u;
Leer hulp te vragen/accepteren uit uw omgeving; kan vrijwillig zijn of betaald en gestructureerd via thuiszorg of zelf georganiseerd;
Lees erover zoals op sites van kanker.nl en patiëntenverenigingen;
Er zijn inloophuizen, zoals Palazzoli;
Er zijn dus mogelijkheden voor persoonlijk lotgenotencontact en via internet;
Vaak kunt u een programma worden aangeboden via Herstel en Balans: gepaste activiteit geeft een beter gevoel van lichaam en geest dan passiviteit;
Yoga en mindfulness kunnen bijdragen aan een beter gevoel.

Tip voor Mantelzorger: Verdeel het werk, neem taken over van de patiënt.