De horeca wordt zwaar getroffen door de vele coronamaatregelen. Ruim 60% verwacht het jaar met verlies af te sluiten, omzetten zijn gemiddeld zo’n 20% lager dan in 2019. Veel horeca-ondernemers konden profiteren van de mooie zomermaanden, daardoor is de omzetdaling over het gehele jaar nog beperkt gebleven.
De verblijfsaccommodaties hebben zeer veel overnachtingen en omzet misgelopen in het voorseizoen. Zeeland werd harder geraakt dan andere regio’s, door het verbod op toeristisch overnachten in deze periode. Vervolgens pakte de zomer voor diverse soorten verblijfsaccommodaties totaal verschillend uit. Campings, minicampings en bungalowparken profiteerden optimaal van de toegenomen belangstelling voor vakantie in eigen land en zagen een recordaantal overnachtingen. 93% van de respondenten uit deze verblijfsrecreatie verwacht het jaar positief af te sluiten. Daarentegen laten respondenten met hotels, B&B’s en groepaccommodaties een totaal ander beeld zien. Deze groep heeft nauwelijks kunnen profiteren van de toename in overnachtingen in de zomer. Vooral groepsaccommodaties hebben het zeer moeilijk, aangezien de groepsmarkt vanwege de coronamaatregelen volledig stil kwam te liggen. 40% van de respondenten in dit verblijfssegment (hotels, B&B’s, groepsaccommodaties) verwachten het jaar met (fors) verlies af te sluiten.
Respondenten vanuit het overige vrijetijdsdomein (attracties, zalencentra, rondvaartbedrijven, etc.) schetsen een zo mogelijk nog somberder beeld. Zij konden niet profiteren van de mooie zomer door de voortdurende capaciteitsbeperkingen. Daardoor verwachten zij dat hun jaaromzet ten opzichte van 2019 gemiddeld met ruim 40% zal dalen en is voor een grote meerderheid sprake van een negatief resultaat.
Al met al zullen veel ondernemers in de vrijetijdssector 2020 met een negatief resultaat afsluiten. Respondenten zeggen over het algemeen deze negatieve resultaten nu nog te kunnen opgevangen, maar er zijn grote zorgen over de liquiditeit in de komende periode. Deze bedrijven balanceren op het randje van de afgrond. De late uitbetaling van steunmaatregelen en stagnering in de kredietverstrekking vanuit banken leiden hierbij tot extra zorgen.
Gedeputeerde Dick van der Velde reageert: “Het is bewonderingswaardig dat de ondernemers ook deze keer weer bereid zijn geweest om de enquête in te vullen. De resultaten geven voor een aanzienlijk deel van de bedrijven een zorgelijk beeld. Gezonde, innovatieve bedrijven die er slecht voor staan en als het uitdraait op faillissement zal het effect op de werkgelegenheid en leefbaarheid groot zijn. We moeten naast de bestaande steun zoeken naar slimme oplossingen om deze groep waar mogelijk te steunen.” Uit de enquête blijkt bijvoorbeeld dat veel ondernemers gebaat zouden zijn bij een andere invulling van coronamaatregelen: een maximum aantal personen in relatie tot de vloeroppervlakte, in plaats van een universeel maximum van 30 personen per ruimte.
Veel ondernemers geven aan hun personeel koste wat kost te willen behouden, mede vanwege de krapte op de arbeidsmarkt en het belang van kwalitatief goed personeel voor de dienstverlening. Keuzes maken ten aanzien van personeel wordt bemoeilijkt door de korte looptijd van maatregelen. Ondernemers missen duidelijkheid over het perspectief: wanneer mogen we weer open en hoe? Personeel wordt vanwege die onduidelijkheid aangehouden, om maar klaar te zijn voor eventuele heropening. Dit drukt zeer zwaar op de exploitatie en moet niet lang meer duren. Duidelijkheid over looptijd van maatregelen biedt handelingsperspectief voor ondernemers.
Ondanks de penibele financiële situatie willen veel ondernemers vooruit kijken en hun bedrijf blijven ontwikkelen. Gedurende 2020 werden veel investeringen uitgesteld, maar werd toch ook geïnvesteerd, om te voldoen aan coronamaatregelen én om in te spelen op de kansen van seizoen 2020. Ook is er dit najaar veel interesse voor planvormingsvouchers van Provincie Zeeland en Economische Impuls Zeeland. De sector ziet kansen in 2021, o.a. door een toenemende belangstelling voor vakanties in eigen land van Nederlanders. Het is dan ook van belang dat Nederlandse bestemmingen zich niet uit de markt prijzen ten opzichte van de uitgaande reissector, die in een zoektocht naar herstel zal gaan stunten met prijzen. Een gezond prijsbeleid van ondernemers is van belang, zonder prijsdumping of grote prijsverhogingen. Ook lokale overheden spelen hierin een rol. In de begrotingen van 2021 is een tendens tot lastenverzwaring zichtbaar, waaronder soms forse verhogingen van toeristenbelasting.
De vrijetijdssector is van groot belang voor Zeeland, zowel economisch als qua leefbaarheid en voorzieningenniveau. Als gevolg van de coronacrisis staat het voortbestaan van een substantieel deel van de sector onder druk. Dit heeft grote impact op de sector, maar ook voor de Zeeuwse economie en leefbaarheid.
Over het onderzoek
In totaal hebben 357 respondenten de vragenlijst (grotendeels) ingevuld. Dit aantal is weliswaar niet volledig representatief voor de Zeeuwse toerisme- en horecasector, maar door de goede regionale spreiding en spreiding qua type bedrijfsactiviteiten geven de resultaten een goede impressie van de huidige situatie in de sectoren toerisme en horeca in Zeeland.
De enquête is de derde in een reeks van onderzoeken naar de impact van de coronacrisis op de Zeeuwse vrijetijdssector. De enquête is uitgevoerd door HZ Kenniscentrum Kusttoerisme, op verzoek van Toeristisch Ondernemend Zeeland en Economische Impuls Zeeland, en werd mogelijk gemaakt door Provincie Zeeland.
De volledige rapportage vindt u hier
