Grenzen aan Verandering
Een belangrijke vraag die gesteld moet worden is of met CSH (of met kritisch systeemdenken in het algemeen) veranderingen daadwerkelijk tot stand kunnen worden gebracht. Met een kritische, fundamentele blik is het antwoord op deze vraag nee. Het gebruik van CSH op zich is geen garantie voor succes, maar de kansen op succes nemen door het gebruik van CSH wel aanzienlijk toe.
Vanuit een positieve insteek kan worden gesteld dat door elkaars perspectieven kritisch te onderzoeken, men inzicht in en hopelijk respect krijgt voor de mogelijkheden en onmogelijkheden van een rol die men in een situatie moet spelen. Als daarbij door kritische reflectie ook de ruimte voor verandering wordt vergroot, dan is er al veel gewonnen. Desalniettemin heeft de CSH-aanpak beperkingen.
- CSH verklaart niet hoe ideeën zijn ontstaan, dat wil zeggen hoe aannames en overtuigingen tot stand zijn gekomen en hoe machtsstructuren zijn ontstaan en in stand worden gehouden.
- Waarom zou een machthebber meedoen in een dialoog met alle betrokkenen? En als een machthebber al meedoet: wat gebeurt er als hij zich op morele gronden aangesproken moet voelen maar dit niet doet? CSH biedt alleen de mogelijkheden om machthebbers op morele gronden te wijzen op tekortkomingen, maar verschaft niet de middelen om daarop te handelen.
- CSH kan niet omgaan met situaties waarin mensen in een bepaalde richting worden gedirigeerd. Dit kan al snel leiden tot terugtrekkende bewegingen van belanghebbenden, waarmee de dialoog vroegtijdig wordt gesloten.
- CSH kan voor sommige belanghebbenden lastig te gebruiken zijn, bijvoorbeeld in het geval van gebrekkige taalvaardigheid. Andere betrokkenen kunnen van dit gegeven gebruikmaken, waarmee juist het tegenovergestelde wordt bereikt van het idee van een gelijk speelveld.
Een gelijk speelveld is niet altijd af te dwingen, vooral niet als een moreel appèl op machthebbers geen effect sorteert. Een hogere macht is dan nodig om de belanghebbenden aan tafel te krijgen. Zie Sociale Theorie.
Dit is een beveiligde pagina.
- Lees hiervoor:
- Lees hierna: